بررسی کارایی انواع تیمارهای ضدغبار و اثرات آنها بر ویژگی‌های شیمیایی خاک مجاور جاده‌های جنگلی استان گلستان

نویسندگان

  • میثم سالاری جزی استادیار دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
چکیده مقاله:

سابقه و هدف: گرد و غبار پدیده‌ای است که در نتیجه تردد وسایل نقلیه از سطح خشک جاده‌های غیرآسفالته ایجاد می‌شود. ذرات گرد و غبار می‌تواند اثرات مخربی روی رشد گیاهان، کیفیت آب و دوام جاده‌ها داشته باشد. هدف این مطالعه، بررسی کارایی برخی تیمارهای ضدفبار سازگار با محیط زیست شامل تیمارهای ملاس نیشکر، پلی‌اکریل‌آمید و بنتونیت در غلظت‌های مختلف به منظور کنترل گرد و غبار جاده‌ها در بازه‌های زمانی 3، 9، 27 و 81 روزه بود. مواد و روش‌ها: پیاده‌سازی تیمارها توسط سامانه پاشش محلول‌های ضدغبار متشکل از 8 نازل با نرخ پاشش 5/2-2 لیتر در مترمربع در سه منطقه از جنگل‌های استان گلستان شامل جنگل‌های لوه، کوهمیان و شصت‌کلا به اجرا درآمد. برای جمع‌آوری نمونه‌های گرد و غبار، دستگاه مکنده غبار مورد استفاده قرار گرفت. نمونه‌برداری گرد و غبار همزمان با عبور وسیله نقلیه با سرعت یکنواخت 40 کیلومتر در ساعت انجام شد. همچنین تعدادی نمونه خاک از حاشیه جاده جهت اندازه‌گیری تغییرات میزان سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و اسیدیته خاک در نتیجه آبشویی مواد ضدغبار جمع‌آوری گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار گرد و غبار جاده‌های جنگلی با افزایش غلظت تیمارهای ضدغبار کاهش و با گذر زمان افزایش یافت. در جاده‌های جنگلی لوه مناسب‌ترین تیمارها برای کنترل گرد و غبار، تیمار پلی‌اکریل‌آمید با غلظت 6 درصد و تیمار ملاس نیشکر با غلظت 20 درصد بود، ولی تیمار بنتونیت به دلیل درصد بالای ریزدانه در مصالح روسازی، کارایی نداشت. در جاده‌های جنگلی کوهمیان تیمارهای پلی‌اکریل‌آمید با غلظت 4 درصد و ملاس با غلظت 20 درصد و در جاده‌های جنگلی شصت ‌کلا تیمار پلی‌اکریل‌آمید 2 درصد مناسب‌ترین تیمارها بودند. بنتونیت سبب افزایش مقدار منیزیم و pH خاک حاشیه جاده شد. ملاس سبب افزایش مقدار پتاسیم خاک و همچنین کاهش pH شد. در سایر موارد اثر معنی‌داری از سوی تیمارها بر غلظت عناصر خاک حاشیه جاده مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها، ملاس نیشکر در مناطقی که درصد ریزدانه مصالح رویه زیاد است، توانست مؤثرتر عمل کند. اما در جاده‌هایی که درصد ریزدانه پایین است، پلی‌اکریل‌آمید تیمار مؤثر و مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به ملاس و بنتونیت می‌باشد. این افزودنی‌ها به دلیل کم بودن مقدار آنها، تأثیری بر ترکیبات شیمیایی خاک حاشیه جاده‌ها نداشتند.بر اساس یافته‌ها، ملاس نیشکر در مناطقی که درصد ریزدانه مصالح رویه زیاد است، توانست مؤثرتر عمل کند. اما در جاده‌هایی که درصد ریزدانه پایین است، پلی‌اکریل‌آمید تیمار مؤثر و مقرون‌به‌صرفه‌تری نسبت به ملاس و بنتونیت می‌باشد. این افزودنی‌ها به دلیل کم بودن مقدار آنها، تأثیری بر ترکیبات شیمیایی خاک حاشیه جاده‌ها نداشتند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

طرح هندسی جاده و تأثیر آن بر برخی شاخص‌های شیمیایی و بیوشیمیایی خاک توده‌های جنگلی مجاور

جاده‌های جنگلی مهم‌ترین زیرساخت برای دسترسی و انجام فعالیت‌های مدیریتی جنگل به حساب می‌آیند و می‌توانند بر توده‌های حاشیه‌ای تأثیر بسزایی داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی میزان برد اثر طرح هندسی جاده‌های جنگلی (پیچ، قوس و جادۀ مستقیم) بر برخی شاخص‌های شیمیایی و بیوشیمیایی خاک در توده‌های مجاور آن بود. با در نظر گرفتن سه طرح مختلف هندسی جاده، از کنارۀ جاده تا عمق 100 متری از آن به‌سمت درون جنگل ...

متن کامل

بررسی اثر شدتهای مختلف چرای دام بر ویژگیهای شیمیایی خاک

چکیده این مطالعه با هدف بررسی تأثیر شدت­های مختلف چرای دام بر ویژگی­های شیمیایی خاک در مراتع کوهستانی حوضة زوجی گنبد همدان انجام شد. در منطقة مورد مطالعه سه سایت با شدت چرایی سبک، متوسط و سنگین تعیین و سپس نمونه­های خاک از سه عمق 10-0، 20-10 و 30-20 سانتی­متر جمع­آوری گردید. جهت مقایسة داده­ها در سه منطقة چرایی از روش آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش شدت چرا م...

متن کامل

تأثیر ماده آلی بر ویژگیهای خاک جاده های جنگلی

آگاهی از ویژگی‌های مکانیکی و فنی خاک برای انجام عملیات جاده‌سازی، مدیریت بهینه عرصه­های جنگلی و اجرای عملی طرح­های جنگلداری ضروریست. یکی از مهم‌ترین اصول ساخت جاده‌های جنگلی، جلوگیری از مخلوط‌شدن مواد آلی با مصالح جاده در زمان عملیات خاکبرداری و خاکریزی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر ماده‌آلی بر ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی خاک و تعیین رابطه مقدار ماده‌آلی و تغییر ...

متن کامل

بررسی اثرات انواع مختلف جاده بر جامعه پرندگان در مناطق جنگلی غرب پارک ملی گلستان

یکی از شدیدترین اثرات اقدامات بشری بر محیط زیست ناشی از توسعه های زیرساخت ها مانند خطوط انتقال نیرو و یا جاده ها است. جاده تاثیر شگرفی بر انواع مختلف بوم سازگان ها دارد و مطالعه اثرات بوم شناختی آن یکی از موضوعات مهم و مورد توجه روزافزون جامعه علمی جهانی است. در این پژوهش اثرات انواع جاده بر جامعه زیستی پرندگان در غرب پارک ملی گلستان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور سه جاده ی آسفالت، خاکی و ش...

اثر آتش‌سوزی بر برخی ویژگیهای شیمیایی خاک در جنگل‌های بانکول استان ایلام

بسیاری از ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، معدنی و بیولوژیکی خاک تحت تأثیر آتش‌ سوزی تغییر می ‌نماید. آتش‌ سوزی در جنگل های بلوط ایلام یکی از عوامل بسیار مهم تخریب جنگل ها بوده، به ‌طوری که سالانه مساحت قابل توجهی از این جنگل ها دست خوش حریق می‌ شود و با توجه به ‌شدت آتش‌ سوزی اثرات متفاوتی بر شرایط اکولوژیکی محیط تحمیل می ‌گردد. نظر به این که خاک به ‌عنوان بستر رشد و زادآوری جنگل محسوب می ‌گردد، بنا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 27  شماره 1

صفحات  17- 30

تاریخ انتشار 2020-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023